مالیات بر ارث از جمله مالیات هایی است که در اکثر کشورهای جهان بر مال و دارایی اشخاص متوفی وضع می شود و یکی از مهمترین پایه های مالیاتی محسوب می شود. به طور کلی در دنیا دو نوع مالیات بر ارث وجود دارد. یکی «مالیات بر دارایی متوفی» است که صرف نظر از اینکه چه کسی وارث این دارایی است محاسبه و ستانده می شود. نوع دوم «مالیات بر ارث» است که بسته به اینکه چه کسی وارث دارایی متوفی است، محاسبه می شود. به عبارت دیگر، برای محاسبه این نوع مالیات، وارثان دارایی شخص متوفی به بستگان درجه اول، دوم و سوم تقسیم می شوند و بر هر گروه نرخ مالیاتی متفاوتی تعلق می گیرد.

مالیات بر ارث در اکثر کشورهای پیشرفته دنیا جزء منابع مهم درآمدهای مالیاتی به شمار می رود چرا که از نرخ مالیاتی بالایی برخوردار است. به طور مثال، نرخ مالیات بر ارث در ژاپن 55 درصد و در کره جنوبی 50 درصد است. فرانسه مالیات بر دارایی افراد متوفی را با یک نرخ 45 درصدی مطالبه می کند. این رقم در بریتانیا و آمریکا 40 درصد است. مالیات بر ارث در سایر کشورها نیز با نرخ های به نسبت بالایی محاسبه و ستانده می شود.

مالیات بر ارث در ایران جزء یکی از پایه های مالیاتی است که برخلاف سایر کشورهای جهان با نرخ های پایین تری محاسبه می شود. در قانون مالیات های مستقیم، نرخ مالیات بر ارث با توجه به طبقه بندی خاصی که از وراث وجود دارد، محاسبه می شود. در این قانون، وراث به سه دسته وراث طبقه اول (پدر، مادر، زن، شوهر، اولاد و اولاد اولاد)، وراث طبقه دوم (اجداد، برادر، خواهر و اولاد آنها) و وراث طبقه سوم (عمو، عمه، دایی، خاله و اولاد آنها) تقسیم شده اند و مالیات های متعلقه برای هر گروه با نرخ های جداگانه ای محاسبه می شود. مثلاً در مورد سپرده های بانکی، اوراق مشارکت و سایر اوراق بهادار متعلق به متوفی، نرخ مالیات بر ارث برای وراث طبقه اول 3 درصد است و در صورتی که وراث جز طبقات دوم و سوم باشند این نرخ به ترتیب دو و چهار برابر خواهد شد. در مورد انواع وسایل نقلیه موتوری، زمینی، دریایی و هوایی نیز در مورد طبقه اول 2 درصد و در مورد طبقات دوم و سوم نیز به ترتیب دو و چهار برابر خواهد بود. نرخ مالیات بر ارث در مورد املاک و حق واگذاری محل نیز 1.5 برابر نرخ های مصرح در ماده 59 قانون مالیات های مستقیم است که با توجه به ارزش معاملاتی املاک و ماخذ ارزش روز حق واگذاری در تاریخ ثبت انتقال به نام وراث محاسبه می شود. نرخ های مصرح در ماده 59 برای املاک 5 درصد و برای حق واگذاری 2 درصد است. این بدان معنا است که مالیات بر ملک برای وارثان طبقه اول با نرخ 7.5 درصد و برای دو طبقه دیگر نیز به ترتیب دو و چهار برابر این نرخ است.

وراث شخص متوفی نیز بر اساس ماده 26 قانون مالیات های مستقیم مکلف شده اند ظرف مدت یک سال از تاریخ فوت متوفی اظهارنامه ای حاوی کلیه اقلام ماترک با تعیین ارزش روز زمان فوت و تصریح مطالبات و بدهی ها طبق فرم نمونه مخصوصی که از طرف سازمان امور مالیاتی کشور تهیه می شود به انضمام مدارکی به شرح زیر تسلیم نماید:

1- رونوشت یا تصویر گواهی شده اسناد مربوط به بدهی ها و مطالبات متوفی

2- رونوشت یا تصویر گواهی شده کلیه اوراقی که مثبت حق مالکیت متوفی نسبت به اموال و حقوق مالی است.

3- رونوشت یا تصویر گواهی شده آخرین وصیتنامه متوفی اگر وصیتنامه موجود باشد.

4- در صورتی که اظهارنامه از طرف وکیل یا قیم یا ولی داده شود رونوشت یا تصویر گواهی شده وکالتنامه یا قیم نامه

5- رونوشت یا تصویر گواهی فوت از مراجع ذی ربط

گفتنی است بر اساس این ماده، هزینه های کفن و دفن در حدود عرف و عادات و واجبات مالی و عبادی در حدود قواعد شرعی و دیون محقق متوفی از ماترک مشمول مالیات قابل کسر است.

بر اساس ماده 24 قانون مالیات های مستقیم، وجوه بازنشستگی و وظیفه و پس انداز خدمت و مزایای پایان خدمت، مطالبات مربوط به خسارت اخراج، بازخرید خدمت و مرخصی استحقاقی استاده نشده و بیمه های اجتماعی و نیز وجوه پرداختی توسط موسسات بیمه یا بیمه گزار و یا کارفرما از قبیل بیمه های عمر و زندگی، خسارت فوت و همچنین دیه و مانند آنها از شمول مالیات بر ارث خارج است.

 

 

آخرین اخبار حسابداری و حسابرسی/ رسانه مالیاتی

کد خبر:8221