بررسی برخی از حقوق و تکالیف مودیان در قانون مالیات ها

اصلاحیه قانون مالیاتهای مستقیم در تیرماه سال 94 به تصویب رسید و از ابتدای سال 95 اجرایی شده است . اصلاحیه ای که یکی از اهداف آن رعایت حقوق مودیان و تحقق عدالت مالیاتی می باشد. قانونگذار در اصلاحیه قانون مالیات ها همان گونه که برای مودیان مالیاتی ، برخی تکالیف و وظایف پیش بینی کرده ، حقوقی را نیز برای آنان در نظر گرفته است .

حقوق مودیان ، مجموعه حقوقی است که افراد به اعتبار موقعیت شهروندی در کشور خود دارا می شوند . حقوق و امتیازات مودیان مالیاتی از مقوله های خاص حقوق شهروندی به شمار می رود . بر اساس قانون هر شهروندی دارای حقوقی است که دولت موظف به تحقق ان ها است. برخی از این حقوق به صورت عام بوده مانند حق رعایت انصاف و عدالت ، حق داشتن وکیل یا نماینده قانونی ، حق رازداری یا عدم افشای اطلاعات مالیاتی و … برخی از حقوق نیز به صورت خاص در قانون مالیات ها برای مودیان در نظر گرفته شده است که در این مبحث به شرح این حقوق می پردازیم:

بعضی از این حقوق از یک سو به اداره امور مالیاتی و ماموران و مقامات ان و از سوی دیگر به مراجع حل اختلاف مالیاتی مربوط می شوند و بایستی توسط این دو مرجع رعایت گردند.

از حقوقی که بایستی توسط ماموران و مقامات اداره امور مالیاتی به هنگام برخورد با مودیان مالیاتی رعایت شوند می توان به حق رفتار منصفانه با مودی ، حق رازداری یا عدم افشای اطلاعات پرونده مالیاتی ، حق کسب اطلاع یا دسترسی شهر وندان به اطلاعات پرونده های مالیاتی خود و حق داشتن مشاور مالیاتی اشاره کرد .

با توجه به اینکه در بیشتر کشورها از جمله ایران رسیدگی به اختلافات مالیاتی در صلاحیت مراجع اختصاصی اداری یا به عبارتی شبه قضایی قرار گرفته است که معمولا وابسته به قوه مجریه هستند و از ایین رسیدگی خاصی برخوردارند . لذا رعایت حقوق مودیان مالیاتی در این مراجع به نحوی که منجر به یک دادرسی عادلانه گردد لازم و ضروری است . حقوقی مانند حق اعتراض و شکایت که از مهمترین حقوق مودیان می باشد و طبق ان مودی حق دارد نسبت به اقدام دستگاه مالیاتی در مورد تشخیص و وصول مالیات به مرجع مستقل قضایی یا اداری مراجعه و اعتراض و شکایت نماید .

بر اساس قانون مالیاتها، اوراق مالیاتی باید به شخص مودی یا نماینده قانونی و یا به بستگان و مستخدمین وی ابلاغ گردد تا مودی نسبت به پرداخت مالیات و یا اعتراض به ان در مهلت قانونی اقدام نماید .همچنین در صورت استعلام مودی از نحوه تشخیص مالیات ، مامور مالیاتی مکلف است جزئیات گزارشی را که مبنای صدور برگ تشخیص قرار گرفته به مودی اعلام نماید.

پس از ابلاغ برگ تشخیص به مودی ، وی 30 روز مهلت دارد تا نسبت به پرداخت مالیات و یا اعتراض به مالیات تعیین شده اقدام نماید . در صورتی که مودی نسبت به مالیات تعیین شده در مهلت قانونی ، معترض باشد می تواند شخصا یا وکیل تام الاختیار وی به اداره امور مالیاتی مراجعه و با ارائه اسناد و مدارک کتبا تقاضای رسیدگی مجدد نماید.

حق استماع توضیحات یا حق دفاع و حق پژوهش یا تجدید نظر خواهی از دیگر حقوق مودیان در هیاتهای حل اختلاف می باشد . بدیهی است رعایت این حقوق می تواند موجبات مشارکت و همکاری مودیان مالیاتی با دستگاه مالیاتی را در مراحل تشخیص و وصول مالیات فراهم کند و باعث بهبود و ارتقای فرهنگ مالیاتی و افزایش بازدهی مالیات بشود .