مالیات یکی از مهمترین ابزارهایی است که دولتها توسط آن سه هدف تخصیص منابع اقتصادی، توزیع مجدد درآمد و تامین هزینه های خود را پیگیری می کنند. بنابراین تعیین سیاست های مالیاتی به شکلی که این اهداف به دست آیند یکی از مسائل بسیار مهم در حوزه سیاستگذاری مالیاتی است. اعطای معافیت ها و بخشودگی های مالیاتی از موارد پیچیده و بااهمیت و تاثیرگذار در همین راستا می باشد.
به گزارش آخرین اخبار حسابداری به نقل از رسانه مالیاتی معافیت مالیاتی طبق تعریف، تخفیف بخش یا حتی کل مالیات یک شخص حقیقی یا حقوقی برای مدت طولانی یا کوتاه است و به عنوان سیاستی برای حمایت از بنگاه های اقتصادی بکار می رود. استفاده از این سیاست، توجیهات اقتصادی و اجتماعی خاص خود را دارد اما معافیت مالیاتی ممکن است برای یک منطقه، شخص، فعالیت ویژه یا به منظور کمک به قشری خاص اعطا شود. معافیت ها با توجه به اهداف توزیع درآمد و تخصیص بهینه منابع و جهت بخشیدن به فعالیت های اقتصادی و اجتماعی متناسب با اهداف هر جامعه اعمال می شود.
اما از سوی دیگر اعطای معافیت های مالیاتی می توانند آثار سویی نیز در اقتصاد داشته باشند که می تواند موجب عدم شفافیت اقتصادی، عدم استقرار عدالت اجتماعی در بخش های مختلف گردد، بنابراین اصلاح و بازنگری معافیت های مالیاتی ضروری است. از این رو به منظور جلوگیری از اثرات مخرب معافیت های مالیاتی، قانون جدید مالیات های مستقیم تغییرات اساسی داشته و فرایند آن مشخص و نظام مند شده است.
بر این اساس، برای آن که کلیه فعالیت های اقتصادی از شفافیت کامل برخوردار گردند، دولت به موجب قانون، موظف شده است در راستای هدفمندسازی معافیت های مالیاتی و شفاف سازی حمایت های مالی، محاسبه مالیات با نرخ صفر را جایگزین معافیت های مالیاتی کند.
بر اساس این تغییرات، مؤدیان مشمول مالیات نرخ صفر باید اظهارنامه، دفاتر و اسناد قانونی خود در زمان مشخص‌شده به سازمان امور مالیاتی کشور تسلیم کند و سازمان مالیاتی نیز مکلف به بررسی اظهارنامه و تعیین درآمد مشمول مالیات مؤدیان بر اساس مستندات، مدارک و اعمال نرخ صفر مالیاتی می باشد. به موجب قانون(ماده 132 تا 146 قانون مالیات های مستقیم)، به‌منظور تشویق و افزایش سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی در مناطق کمترتوسعه‌یافته و محروم، درآمد واحدهای تولیدی و معدنی به مدت 10 سال و در سایر مناطق به مدت 5 سال مشمول مالیات با نرخ صفر هستند. همچنین در سال‌های بعد از دوره محاسبه مالیات با نرخ صفر نیز تا زمانی که جمع درآمد مشمول مالیات واحد به دو برابر سرمایه ثبت و پرداخت‌شده برسد، با نرخ صفر محاسبه می‌شود. از سوی دیگر به منظور تقویت و تشویق صنعت گردشگری، درآمدهای خدماتی بیمارستانها، هتل ها و مراکز اقامتی گردشگری نیز به مدت 5 سال و در مناطق کمتر توسعه یافته به مدت 10 سال با نرخ صفر محاسبه می شود.
با توجه به اینکه هر چه میزان مشارکت مردم در فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی افزایش یابد، رسیدن به توسعه راحت‌تر محقق خواهد شد و به بیان دیگر توسعه پایدار در گرو مشارکت است. بر این اساس مناسب‌ترین شکل سازمانی مشارکت اقتصادی تعاونیها هستند. از این رو صددرصد درآمد شرکت های تعاونی روستائی، عشایری، کشاورزی، صیادان، کارگری، کارمندی، دانشجویان و دانش آموزان و اتحادیه های آنها از مالیات معاف است .
برای تشویق هر چه بیشتر دانش، مهارت و ورزش درآمد حاصل از تعلیم و تربیت در مدارس غیرانتفاعی اعم از ابتدائی، راهنمایی، متوسطه، فنی و حرفه ای، دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی غیرانتفاعی و درآمد مؤسسات نگهداری معلولین ذهنی و حرکتی، باشگاه ها و مؤسسات ورزشی دارای مجوز از پرداخت مالیات معاف هستند.
همچنین وجوه پرداختی بابت انواع بیمه‌های عمر و زندگی از پرداخت مالیات معاف است و هزینه‌های درمانی پرداختی هر مؤدی بابت معالجه خود یا همسر و اولاد و پدر و مادر و برادر و خواهر تحت تکفل در یک سال مالیاتی و همچنین حق بیمه پرداختی هر شخص حقیقی بابت انواع بیمه‌های عمر و زندگی و بیمه‌های درمانی از درآمد مشمول مالیات مؤدی کسر می‌گردد.
این موارد تنها بخشی از معافیت های مالیاتی در قانون جدید مالیات های مستقیم است، اما شرط برخورداری از همه معافیت ها تسلیم اظهارنامه مالیاتی در موقع مقرر قانونی است.
آخرین اخبار حسابداری و حسابرسی